Các loại cảm biến trên ô tô và vai trò quan trọng

Trang Chủ / Tin tức / Các loại cảm biến trên ô tô và vai trò quan trọng

Trong kỷ nguyên công nghệ ô tô hiện đại, các loại cảm biến trên ô tô đóng vai trò không thể thiếu trong việc giám sát và điều khiển hoạt động của xe. Những thiết bị nhỏ bé này giúp bộ não điện tử (ECU) hiểu rõ tình trạng động cơ, hệ thống vận hành, và môi trường xung quanh, đảm bảo xe hoạt động hiệu quả và an toàn.

Nội Dung Bài Viết

Cảm biến quan trọng cho hiệu suất động cơ

Để đảm bảo động cơ hoạt động tối ưu về công suất, hiệu quả nhiên liệu và giảm thiểu khí thải độc hại, các nhà sản xuất ô tô trang bị một loạt các thiết bị cảm biến chuyên biệt. Những cảm biến động cơ này liên tục thu thập dữ liệu và gửi về bộ điều khiển trung tâm (ECU) để hệ thống có thể đưa ra các điều chỉnh cần thiết cho quá trình đốt cháy nhiên liệu và vận hành tổng thể.

Cảm biến vị trí trục khuỷu (CKP)

Cảm biến vị trí trục khuỷu, thường được biết đến với tên viết tắt CKP (Crankshaft Position Sensor), là một trong những bộ cảm biến cốt lõi trong hệ thống quản lý động cơ. Cảm biến CKP thường được bố trí chiến lược gần puly trục khuỷu hoặc ở vị trí bánh đà, cho phép nó theo dõi chuyển động quay của trục khuỷu. Có nhiều công nghệ khác nhau được sử dụng cho cảm biến CKP, phổ biến nhất là loại cảm ứng, hiệu ứng Hall, từ trở và quang học.

Hình ảnh minh họa cảm biến vị trí trục khuỷu CKP trên xe ô tô

Chức năng chính của cảm biến vị trí trục khuỷu là xác định chính xác tốc độ quay của động cơ (vòng/phút) và vị trí hiện tại của các piston. Thông tin này là cực kỳ quan trọng. Kết hợp với dữ liệu từ cảm biến vị trí trục cam, ECU có thể xác định điểm chết trên (TDC) của piston số 1 và các xi-lanh khác. Dựa trên dữ liệu này, hệ thống điều khiển sẽ tính toán thời điểm tối ưu để phun nhiên liệu vào buồng đốt và kích hoạt bugi đánh lửa, đảm bảo quá trình đốt cháy diễn ra đúng lúc và hiệu quả.

Khi cảm biến CKP gặp trục trặc hoặc hư hỏng, nó có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng cho khả năng vận hành của xe. Các dấu hiệu phổ biến bao gồm xe rất khó khởi động hoặc thậm chí không thể khởi động được. Tốc độ cầm chừng (idle speed) có thể không ổn định, hoặc xe bị giật cục khi tăng tốc. Rung lắc bất thường có thể xảy ra do đánh lửa sai thời điểm, dẫn đến tăng mức tiêu hao nhiên liệu. Trong trường hợp cảm biến CKP lỗi hoàn toàn, xe sẽ không có tín hiệu vòng tua để ECU hoạt động, dẫn đến không thể nổ máy.

Cảm biến vị trí trục cam (CPS)

Cùng với cảm biến CKP, cảm biến vị trí trục cam (CPS – Camshaft Position Sensor) là một cảm biến ô tô không thể thiếu trong việc quản lý động cơ hiện đại. Cảm biến CPS thường được lắp đặt ở phần đỉnh xi-lanh hoặc trên nắp hộp chứa trục cam, vị trí cho phép nó theo dõi sự quay của trục cam. Công nghệ phổ biến cho cảm biến CPS bao gồm cảm biến hiệu ứng từ và cảm biến quang học.

<>Xem Thêm Bài Viết:<>

Cảm biến trục cam kiểm soát thời điểm đánh lửa và phun nhiên liệu lý tưởng

Nhiệm vụ cốt lõi của cảm biến vị trí trục cam là xác định vị trí góc quay của trục cam, từ đó suy ra trạng thái đóng/mở của các xupap. Dữ liệu này được truyền về ECU. Bằng cách phân tích thông tin từ cả cảm biến CKP và cảm biến CPS, ECU có thể xác định chính xác vị trí của từng piston trong chu kỳ làm việc của động cơ và trạng thái của các xupap tương ứng. Sự phối hợp nhịp nhàng giữa hai bộ cảm biến này giúp hệ thống điều khiển tính toán được thời điểm phun nhiên liệu và đánh lửa một cách tối ưu cho từng xi-lanh, đặc biệt quan trọng trong các hệ thống phun xăng đa điểm hoặc phun xăng trực tiếp.

Giống như cảm biến CKP, khi cảm biến CPS bị lỗi, nó có thể gây khó khăn hoặc ngăn cản việc khởi động động cơ. Tốc độ động cơ có thể không đều, công suất bị giảm rõ rệt, và mức tiêu hao nhiên liệu có thể tăng lên. Trong nhiều trường hợp, khi cảm biến CPS gặp sự cố, đèn báo kiểm tra động cơ (Check Engine light) trên bảng táp-lô sẽ sáng lên, cảnh báo người lái cần đưa xe đi kiểm tra tại các trung tâm dịch vụ như Ô tô Dung Bắc.

Cảm biến kích nổ (Knock Sensor)

Cảm biến kích nổ, hay còn gọi là Knock Sensor (viết tắt KNK), có chức năng như một “tai nghe” tinh tế cho động cơ. Nhiệm vụ của nó là phát hiện những rung động và âm thanh bất thường phát ra từ bên trong động cơ, đặc biệt là hiện tượng kích nổ sớm. Cảm biến KNK thường có hình dáng nhỏ gọn như một chiếc bu lông và được gắn trực tiếp vào thân động cơ, thường ở vị trí dưới cổ hút hoặc trên nắp xi-lanh. Mặc dù nhiều xe chỉ sử dụng một cảm biến kích nổ, nhưng ở các động cơ có cấu hình phức tạp hơn như V6 hoặc V8, có thể có một hoặc hai cảm biến cho mỗi dãy xi-lanh để giám sát chính xác hơn.

cảm biến kích nổ giúp phát hiện và ngăn chặn hiện tượng kích nổ sớm

Chức năng chính của cảm biến kích nổ là bảo vệ động cơ khỏi hiện tượng kích nổ (pre-ignition hoặc detonation), xảy ra khi hỗn hợp nhiên liệu và không khí tự bốc cháy trước khi bugi kịp đánh lửa, tạo ra sóng áp suất va đập mạnh gây hại cho các chi tiết bên trong như piston và xi-lanh. Cảm biến KNK sẽ ghi nhận những rung động đặc trưng của hiện tượng này và chuyển đổi chúng thành tín hiệu điện áp gửi đến ECU. Hệ thống điều khiển sẽ phân tích tín hiệu này và ngay lập tức phản ứng bằng cách điều chỉnh thời điểm đánh lửa (thường là đánh lửa muộn hơn) để dập tắt hiện tượng kích nổ. Trong những trường hợp cực đoan, ECU có thể giảm tải cho động cơ hoặc tạm thời vô hiệu hóa một phần xi-lanh để tránh hư hại.

Khi cảm biến kích nổ bị lỗi hoặc không hoạt động chính xác, động cơ sẽ mất khả năng phát hiện và ngăn chặn hiện tượng kích nổ. Điều này có thể dẫn đến hư hỏng nghiêm trọng và vĩnh viễn cho các bộ phận bên trong động cơ nếu không được khắc phục kịp thời. Ngoài ra, hiệu suất vận hành của xe cũng sẽ bị suy giảm do ECU không thể tối ưu hóa thời điểm đánh lửa. Dấu hiệu phổ biến khi cảm biến KNK gặp sự cố là đèn kiểm tra động cơ (Check Engine) sẽ sáng lên, cảnh báo người lái về vấn đề này.

Cảm biến vị trí bướm ga (TPS)

Cảm biến vị trí bướm ga (TPS – Throttle Position Sensor) là một bộ cảm biến quan trọng trong hệ thống điều khiển động cơ, đặc biệt là trên các xe sử dụng hệ thống phun xăng điện tử. Cảm biến TPS thường được đặt trực tiếp trên trục của bướm ga, cho phép nó đo lường góc mở của lá bướm ga. Các loại cảm biến bướm ga hiện đại thường sử dụng công nghệ không tiếp xúc để tăng độ bền và chính xác, bao gồm cảm biến hiệu ứng Hall, cảm biến cảm ứng hoặc cảm biến từ trở.

Mô hình cảm biến vị trí bướm ga trên ô tô

Chức năng chính của cảm biến TPS là đo lường góc mở của bướm ga, từ đó xác định lượng không khí đi vào động cơ và mức độ yêu cầu công suất từ người lái. Tín hiệu điện áp hoặc tần số tương ứng với góc mở bướm ga sẽ được gửi về ECU. Dựa trên tín hiệu này và kết hợp với dữ liệu từ các cảm biến ô tô khác như cảm biến tốc độ động cơ và cảm biến khí nạp, ECU sẽ tính toán lượng nhiên liệu cần phun vào buồng đốt để duy trì tỷ lệ hòa khí lý tưởng cho các điều kiện vận hành khác nhau (ví dụ: không tải, tăng tốc, giảm tốc).

Ngoài ra, tín hiệu từ cảm biến TPS còn được sử dụng bởi các hệ thống khác trên xe. Hệ thống kiểm soát lực kéo (TCS) có thể sử dụng thông tin này để điều chỉnh góc mở bướm ga nhằm ngăn chặn tình trạng bánh xe bị trượt khi tăng tốc. Trên xe sử dụng hộp số tự động, cảm biến TPS cung cấp dữ liệu cho mô-đun điều khiển hộp số (TCM) để điều chỉnh thời điểm và áp lực chuyển số, đảm bảo quá trình sang số diễn ra mượt mà.

Khi cảm biến vị trí bướm ga bị lỗi, nó có thể gửi tín hiệu không chính xác hoặc không ổn định về ECU. Điều này dẫn đến nhiều vấn đề vận hành như tốc độ không tải (idle speed) không ổn định (quá cao hoặc quá thấp, thậm chí chết máy), khả năng tăng tốc kém hoặc bị giật cục. Mức tiêu hao nhiên liệu cũng có xu hướng tăng lên do ECU không thể điều chỉnh lượng nhiên liệu phun chính xác. Đồng thời, nồng độ các chất gây ô nhiễm như CO và HC trong khí thải cũng có thể vượt quá tiêu chuẩn cho phép.

Các cảm biến liên quan đến khí nạp

Hệ thống quản lý động cơ cần biết chính xác lượng, áp suất và nhiệt độ của không khí đi vào buồng đốt để có thể tính toán lượng nhiên liệu phù hợp. Vì vậy, xe ô tô được trang bị một nhóm các thiết bị cảm biến chuyên trách việc đo đạc các thông số này của khí nạp. Đây là nhóm các cảm biến trên ô tô có vai trò then chốt trong việc tối ưu hóa hiệu suất đốt cháy và giảm thiểu khí thải.

Cảm biến lưu lượng khí nạp (MAF)

Cảm biến lưu lượng khí nạp (MAF – Mass Air Flow Sensor) là một bộ cảm biến cực kỳ quan trọng, cung cấp dữ liệu về khối lượng không khí đi vào động cơ mỗi giây. Cảm biến MAF thường được lắp đặt trên đường ống dẫn khí nạp, nằm giữa bầu lọc gió và bộ điều khiển bướm ga. Có hai loại cảm biến MAF phổ biến: loại dây nóng (Hot Wire) đo khối lượng không khí và loại kiểu cánh hoặc gió xoáy đo lưu lượng. Loại dây nóng được sử dụng rộng rãi nhờ kích thước nhỏ gọn, độ bền cao và khả năng đo lường chính xác khối lượng không khí thực tế đi vào, giúp ECU tính toán mật độ không khí hiệu quả hơn.

Cảm biến lưu lượng khí nạp MAF giúp tiết kiệm nhiên liệu cho xe ô tô

Chức năng chính của cảm biến MAF là đo lường khối lượng không khí (hoặc lưu lượng) đi qua nó và chuyển đổi thành tín hiệu điện áp hoặc tần số gửi về ECU. Dữ liệu này là cơ sở quan trọng để ECU tính toán lượng nhiên liệu cần phun vào buồng đốt nhằm duy trì tỷ lệ hòa khí (tỷ lệ không khí/nhiên liệu) lý tưởng (khoảng 14.7:1 theo khối lượng). Việc duy trì tỷ lệ hòa khí tối ưu giúp động cơ hoạt động hiệu quả nhất, đạt được công suất cao, tiết kiệm nhiên liệu và giảm lượng khí thải độc hại. ECU cũng sử dụng dữ liệu từ cảm biến MAF để điều chỉnh góc đánh lửa.

Khi cảm biến lưu lượng khí nạp bị bẩn hoặc lỗi, nó có thể gửi tín hiệu sai hoặc không ổn định về ECU. Điều này khiến hệ thống điều khiển không thể tính toán chính xác lượng nhiên liệu cần thiết, dẫn đến động cơ hoạt động không êm ái, công suất bị yếu đi đáng kể, và mức tiêu hao nhiên liệu tăng cao. Trong trường hợp nghiêm trọng, tín hiệu sai từ cảm biến MAF có thể khiến hỗn hợp quá giàu hoặc quá nghèo, gây ra hiện tượng chết máy đột ngột. Khi cảm biến MAF bị lỗi, đèn kiểm tra động cơ (Check Engine) thường sẽ sáng lên để cảnh báo cho người lái.

Cảm biến áp suất khí nạp (MAP)

Cảm biến áp suất khí nạp (MAP – Manifold Absolute Pressure Sensor) là một cảm biến ô tô khác thuộc nhóm cảm biến khí nạp, có vai trò đo áp suất chân không trong đường ống nạp sau bướm ga. Cảm biến MAP thường được gắn trực tiếp lên cổ góp hút (ống góp nạp) hoặc đôi khi tích hợp bên trong hộp lọc gió tùy thuộc vào thiết kế của nhà sản xuất.

mô hình cảm biến áp suất khí nạp

Nhiệm vụ chính của cảm biến MAP là ghi nhận áp suất tuyệt đối (áp suất chân không) trong đường ống nạp và truyền tín hiệu này (dưới dạng điện áp hoặc tần số) về ECU. Áp suất trong đường ống nạp thay đổi tùy thuộc vào tải trọng của động cơ và vị trí bướm ga. Ví dụ, khi động cơ chạy không tải hoặc người lái nhả chân ga, bướm ga đóng gần hết, tạo ra chân không cao (áp suất thấp) trong đường ống nạp. Ngược lại, khi người lái nhấn ga mạnh hoặc động cơ đang hoạt động dưới tải nặng, bướm ga mở rộng, làm giảm chân không (áp suất tăng) trong đường ống nạp. ECU sử dụng tín hiệu từ cảm biến MAP (kết hợp với tín hiệu tốc độ động cơ) để ước tính lượng không khí đi vào động cơ, từ đó tính toán lượng nhiên liệu cần phun vào buồng đốt một cách chính xác cho từng điều kiện hoạt động. Cảm biến MAP đặc biệt quan trọng trên các xe không sử dụng cảm biến MAF hoặc trong các hệ thống phun nhiên liệu kiểu vận tốc-mật độ.

Khi cảm biến áp suất khí nạp bị lỗi, tín hiệu gửi về ECU sẽ không chính xác, khiến hệ thống điều khiển tính toán sai lượng nhiên liệu. Điều này có thể dẫn đến nhiều vấn đề như công suất động cơ yếu, hiện tượng nổ không êm (missfire), tăng mức tiêu hao nhiên liệu và gia tăng đáng kể nồng độ các chất ô nhiễm CO, HC trong khí thải. Khi cảm biến MAP gặp sự cố, đèn báo kiểm tra động cơ (Check Engine) trên bảng táp-lô thường sẽ sáng lên.

Cảm biến nhiệt độ khí nạp (IAT)

Cảm biến nhiệt độ khí nạp (IAT – Intake Air Temperature Sensor) là một cảm biến nhiệt độ trên ô tô có vai trò đo nhiệt độ của không khí đi vào đường ống nạp. Cảm biến IAT thường được tích hợp chung với cảm biến MAF hoặc MAP trong một cụm, hoặc đôi khi nằm riêng biệt gần bầu lọc gió hoặc trên đường ống nạp.

Hệ thống cảm biến trên ô tô bao gồm những gì?

Chức năng chính của cảm biến IAT là đo nhiệt độ của dòng khí nạp và gửi tín hiệu này về ECU. Nhiệt độ không khí ảnh hưởng đến mật độ của nó (không khí nóng nở ra và loãng hơn, không khí lạnh co lại và đặc hơn). Bằng cách biết nhiệt độ, ECU có thể tính toán chính xác mật độ và khối lượng không khí đi vào động cơ dựa trên thể tích hoặc áp suất đo được từ các cảm biến khác (như MAF hoặc MAP). Dữ liệu chính xác về khối lượng không khí cho phép ECU điều chỉnh lượng nhiên liệu phun vào để duy trì tỷ lệ hòa khí lý tưởng trong buồng đốt cho mọi điều kiện nhiệt độ môi trường.

Khi cảm biến nhiệt độ khí nạp bị lỗi hoặc gửi tín hiệu sai, ECU sẽ tính toán sai khối lượng không khí, dẫn đến hỗn hợp hòa khí không tối ưu. Điều này có thể khiến động cơ hoạt động kém hiệu quả, công suất giảm, và đặc biệt là tăng mức tiêu hao nhiên liệu do ECU có thể phun thừa nhiên liệu để bù đắp cho việc tính toán sai không khí. Nồng độ CO và HC trong khí thải cũng có thể tăng cao vượt quá tiêu chuẩn cho phép, gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường.

Cảm biến nhiệt độ nước làm mát (ECT)

Cảm biến nhiệt độ nước làm mát động cơ (ECT – Engine Coolant Temperature Sensor) là một cảm biến ô tô quan trọng, theo dõi nhiệt độ của chất lỏng làm mát động cơ. Cảm biến ECT thường được lắp đặt trên thân động cơ, ở vị trí tiếp xúc trực tiếp với nước làm mát, thường là gần bộ điều nhiệt (thermostat). Đây là một cảm biến nhiệt độ kiểu điện trở nhiệt, giá trị điện trở thay đổi theo nhiệt độ.

Cảm biến ECT

Nhiệm vụ chính của cảm biến ECT là đo nhiệt độ hiện tại của nước làm mát và gửi tín hiệu điện áp tương ứng về ECU. Thông tin về nhiệt độ động cơ là cực kỳ quan trọng đối với hệ thống điều khiển vì nó ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh hoạt động của động cơ. ECU sử dụng dữ liệu này để điều chỉnh góc đánh lửa sớm, thời gian phun nhiên liệu (đặc biệt là khi khởi động lạnh, cần phun nhiều nhiên liệu hơn), tốc độ không tải (tăng vòng tua khi động cơ lạnh), và điều khiển hoạt động của quạt làm mát để duy trì nhiệt độ động cơ trong phạm vi hoạt động lý tưởng. Trên các xe có hộp số tự động, tín hiệu ECT cũng có thể ảnh hưởng đến chiến lược chuyển số.

Ngoài ra, tín hiệu từ cảm biến ECT còn được sử dụng để kiểm soát hệ thống kiểm soát khí xả, đảm bảo bộ chuyển đổi xúc tác hoạt động hiệu quả khi đạt đến nhiệt độ cần thiết. Ở một số dòng xe, nếu cảm biến ECT báo cáo nhiệt độ nước làm mát vượt quá ngưỡng an toàn, hệ thống điều khiển có thể tự động ngắt hoạt động của hệ thống điều hòa không khí để giảm tải cho động cơ và ngăn ngừa quá nhiệt.

Khi cảm biến nhiệt độ nước làm mát bị lỗi, nó có thể gửi tín hiệu sai về nhiệt độ động cơ (ví dụ: báo động cơ luôn lạnh hoặc luôn nóng). Điều này khiến ECU đưa ra các quyết định điều khiển không phù hợp. Hậu quả có thể là động cơ khó khởi động (đặc biệt khi nóng hoặc lạnh), tốc độ không tải không ổn định, tăng đáng kể mức tiêu hao nhiên liệu do phun sai lượng, và chất lượng khí thải không đạt chuẩn do quá trình đốt cháy không tối ưu. Đèn báo nhiệt độ động cơ hoặc đèn kiểm tra động cơ có thể sáng lên khi cảm biến ECT bị lỗi.

Cảm biến oxy (Oxygen Sensor)

Cảm biến oxy (Lambda Sensor hoặc O2 Sensor) là một thiết bị cảm biến thiết yếu trong hệ thống kiểm soát khí thải của xe ô tô hiện đại. Cảm biến oxy thường được lắp đặt trên đường ống xả, trước và/hoặc sau bộ chuyển đổi xúc tác, cho phép nó tiếp xúc trực tiếp với dòng khí thải đi ra từ động cơ. Với các tiêu chuẩn khí thải ngày càng nghiêm ngặt trên toàn cầu, vai trò của cảm biến oxy trong việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường ngày càng được chú trọng.

cảm biến oxy trên ô tô

Chức năng chính của cảm biến oxy là đo lượng oxy còn lại trong khí thải sau quá trình đốt cháy. Dữ liệu này phản ánh mức độ giàu hay nghèo của hỗn hợp hòa khí (nhiên liệu và không khí) được đốt trong xi-lanh. Cảm biến oxy tạo ra một tín hiệu điện áp (hoặc thay đổi điện trở tùy loại) tỷ lệ với lượng oxy trong khí thải và gửi tín hiệu này về ECU. Trong chế độ hoạt động “vòng kín” (closed-loop), ECU liên tục theo dõi tín hiệu từ cảm biến oxy để điều chỉnh lượng nhiên liệu phun vào. Nếu khí thải có nhiều oxy (hỗn hợp nghèo nhiên liệu), ECU sẽ tăng lượng phun. Nếu khí thải ít oxy (hỗn hợp giàu nhiên liệu), ECU sẽ giảm lượng phun. Quá trình điều chỉnh liên tục này giúp duy trì tỷ lệ hòa khí gần mức lý tưởng (lambda = 1 hoặc 14.7:1) để tối ưu hóa hiệu quả hoạt động của bộ chuyển đổi xúc tác, nơi các chất độc hại trong khí thải được chuyển hóa thành các chất ít độc hơn (ví dụ: CO thành CO2, NOx thành N2, Hydrocarbons thành CO2 và H2O).

Việc không có cảm biến oxy hoặc cảm biến oxy bị lỗi sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng kiểm soát tỷ lệ hòa khí của ECU. Khi cảm biến này gửi tín hiệu không chính xác hoặc không có tín hiệu, ECU có thể chuyển sang chế độ hoạt động “vòng hở” (open-loop) hoặc dựa vào các tín hiệu mặc định, dẫn đến việc phun nhiên liệu kém chính xác. Hậu quả là tốc độ cầm chừng không ổn định, xe khó tăng tốc, mức tiêu hao nhiên liệu tăng đáng kể (đặc biệt nếu ECU phun thừa nhiên liệu như một biện pháp an toàn), và quan trọng nhất là lượng khí thải độc hại (CO, HC, NOx) tăng vọt, gây ô nhiễm môi trường và khiến xe không đạt tiêu chuẩn kiểm định khí thải. Đèn kiểm tra động cơ (Check Engine) thường sáng lên khi có vấn đề với cảm biến oxy.

Cảm biến hỗ trợ vận hành và an toàn

Bên cạnh các thiết bị cảm biến phục vụ động cơ, xe ô tô hiện đại còn được trang bị nhiều loại cảm biến trên ô tô khác tập trung vào việc nâng cao trải nghiệm lái, cải thiện khả năng điều khiển và đặc biệt là tăng cường mức độ an toàn cho người ngồi trên xe. Những bộ cảm biến này hoạt động phối hợp với các hệ thống điện tử khác nhau để hỗ trợ người lái trong nhiều tình huống.

Cảm biến tốc độ bánh xe (WSS)

Cảm biến tốc độ bánh xe (WSS – Wheel Speed Sensor), đôi khi còn được gọi là cảm biến tốc độ xe, là một cảm biến ô tô có chức năng đo tốc độ quay của từng bánh xe. Vị trí lắp đặt của cảm biến WSS thường là ở gần mỗi bánh xe, trên trục hoặc moay-ơ. Cảm biến WSS có thể sử dụng nhiều công nghệ khác nhau, bao gồm cảm biến công tắc lưỡi gà (ít phổ biến hơn), cảm biến quang học, cảm biến từ trở (MRE), và cảm biến hiệu ứng Hall. Loại hiệu ứng Hall và từ trở là phổ biến nhất trên các xe hiện đại.

Hoạt động của cảm biến tốc độ bánh xe WSS

Một chiếc xe thường có bốn cảm biến WSS, mỗi cảm biến được đặt ở một bánh xe riêng biệt. Các cảm biến này liên tục theo dõi tốc độ quay của bánh xe và gửi tín hiệu về ECU hoặc bộ điều khiển hệ thống phanh ABS (ABS Module). Dữ liệu tốc độ của từng bánh xe là nền tảng cho hoạt động của nhiều hệ thống an toàn chủ động trên xe. Hệ thống chống bó cứng phanh (ABS) sử dụng dữ liệu này để phát hiện bánh xe nào sắp bị bó cứng khi phanh gấp, từ đó điều chỉnh áp lực phanh lên từng bánh để ngăn ngừa tình trạng trượt và giúp người lái duy trì khả năng đánh lái.

Hệ thống chống trượt (TCS) sử dụng dữ liệu WSS để phát hiện bánh xe nào bị mất độ bám (quay quá nhanh) khi tăng tốc, từ đó can thiệp vào động cơ hoặc hệ thống phanh để khôi phục độ bám. Hệ thống cân bằng điện tử (ESC), còn gọi là ESP, kết hợp dữ liệu WSS với các cảm biến khác (góc lái, gia tốc ngang) để phát hiện tình huống xe bị mất cân bằng (oversteer hoặc understeer) và can thiệp bằng cách phanh từng bánh xe hoặc giảm công suất động cơ để giúp người lái lấy lại kiểm soát. Ngoài ra, tín hiệu tổng hợp từ các cảm biến WSS cũng được sử dụng để xác định tốc độ di chuyển hiện tại của xe và quãng đường đã đi, hiển thị trên đồng hồ táp-lô.

Khi một hoặc nhiều cảm biến tốc độ bánh xe bị lỗi, các hệ thống an toàn quan trọng như ABS, TCS, ESC sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng hoặc ngừng hoạt động hoàn toàn. Điều này làm giảm khả năng kiểm soát và an toàn của xe, đặc biệt trong điều kiện đường trơn trượt hoặc khi cần phanh gấp. Đèn báo lỗi của các hệ thống này (thường là ABS, TCS, ESC) sẽ sáng lên trên bảng táp-lô để cảnh báo người lái.

Cảm biến áp suất lốp (TPMS)

Cảm biến áp suất lốp (TPMS – Tire Pressure Monitoring Systems) là một thiết bị cảm biến ngày càng phổ biến, được thiết kế để giám sát áp suất bên trong lốp xe theo thời gian thực. Hệ thống TPMS giúp người lái nhận biết sớm tình trạng lốp xe, góp phần quan trọng vào an toàn và hiệu quả vận hành. Có hai loại TPMS chính: hệ thống gián tiếp (sử dụng dữ liệu từ cảm biến tốc độ bánh xe để ước tính áp suất lốp dựa trên sự khác biệt về tốc độ quay khi lốp xì hơi) và hệ thống trực tiếp (sử dụng cảm biến riêng được gắn bên trong mỗi lốp xe). Hệ thống TPMS trực tiếp, thường gắn vào van hoặc dây đai bên trong lốp, cung cấp thông tin chính xác hơn về áp suất và nhiệt độ của từng lốp.

Cảm biến áp suất lốp xe ô tô thường được lắp đặt bên trong van của bánh xe

Mỗi cảm biến áp suất lốp trong hệ thống TPMS trực tiếp liên tục đo áp suất và nhiệt độ của lốp mà nó được gắn. Dữ liệu này được truyền không dây đến một bộ nhận tín hiệu và hiển thị trên màn hình trong khoang lái, thường là trên bảng đồng hồ hoặc màn hình trung tâm. Nhờ hệ thống này, người lái có thể dễ dàng theo dõi tình trạng của cả bốn lốp và nhận cảnh báo ngay lập tức nếu áp suất hoặc nhiệt độ của bất kỳ lốp nào vượt ra ngoài phạm vi an toàn được khuyến nghị.

Việc theo dõi áp suất lốp giúp người lái phát hiện sớm các vấn đề như lốp bị xì hơi chậm do dính đinh hoặc thủng săm, hoặc lốp bị quá nhiệt/quá áp do bơm sai hoặc vận hành liên tục. Việc giữ áp suất lốp đúng chuẩn không chỉ giúp kéo dài tuổi thọ của lốp, tối ưu hóa mức tiêu hao nhiên liệu mà quan trọng nhất là ngăn ngừa các sự cố nguy hiểm như nổ lốp đột ngột ở tốc độ cao, có thể dẫn đến mất lái và tai nạn nghiêm trọng. Tại nhiều quốc gia, TPMS là một trang bị an toàn bắt buộc trên xe ô tô mới.

Khi cảm biến áp suất lốp bị lỗi (ví dụ: hết pin hoặc hỏng hóc), nó sẽ không thể gửi dữ liệu hoặc gửi dữ liệu không chính xác. Hệ thống TPMS sẽ phát tín hiệu cảnh báo lỗi (thường là đèn báo TPMS nhấp nháy hoặc sáng liên tục), nhưng người lái sẽ mất khả năng giám sát chính xác áp suất của lốp đó. Điều này gây khó khăn cho việc kiểm soát tình trạng lốp xe và tiềm ẩn rủi ro an toàn.

Cảm biến hộp số (ISS/OSS)

Trên các xe sử dụng hộp số tự động (AT), hệ thống điều khiển hộp số cần biết tốc độ quay của trục đầu vào và trục đầu ra để xác định tỷ số truyền hiện tại và thời điểm phù hợp để chuyển số. Nhiệm vụ này được thực hiện bởi bộ cảm biến hộp số, bao gồm hai loại chính: Cảm biến tốc độ đầu vào (ISS – Input Speed Sensor) và Cảm biến tốc độ đầu ra (OSS – Output Speed Sensor). Hai cảm biến này thường được đặt bên trong hộp số.

Cảm biến hộp số có chức năng ghi nhận tốc độ đầu vào và đầu ra

Chức năng của cảm biến ISS là đo tốc độ quay của trục đầu vào hộp số, tốc độ này thường tương ứng với tốc độ quay của động cơ (sau bộ biến mô hoặc ly hợp). Chức năng của cảm biến OSS là đo tốc độ quay của trục đầu ra hộp số, tốc độ này tương ứng với tốc độ quay của trục các đăng (trước bộ vi sai), và gián tiếp phản ánh tốc độ di chuyển của xe. Cả hai cảm biến này liên tục gửi dữ liệu tốc độ về mô-đun điều khiển hệ thống truyền lực (PCM – Powertrain Control Module) hoặc mô-đun điều khiển hộp số (TCM).

Bằng cách so sánh tốc độ đầu vào (ISS) và tốc độ đầu ra (OSS), PCM/TCM có thể tính toán được tỷ số truyền hiện tại mà hộp số đang sử dụng. Dữ liệu này, kết hợp với các thông tin khác từ động cơ (ví dụ: tải trọng từ cảm biến TPS, tốc độ động cơ từ cảm biến CKP) cho phép hệ thống điều khiển hộp số quyết định thời điểm chuyển số lên hoặc xuống một cách tối ưu. PCM/TCM sau đó sẽ điều khiển các van điện từ (solenoid) để chuyển hướng dòng dầu thủy lực, điều chỉnh áp suất và kích hoạt các bộ ly hợp/phanh bên trong hộp số, thực hiện quá trình sang số một cách mượt mà và hiệu quả nhất có thể.

Khi một hoặc cả hai cảm biến hộp số (ISS/OSS) bị lỗi, PCM/TCM sẽ không nhận được dữ liệu tốc độ chính xác. Điều này khiến hệ thống điều khiển gặp khó khăn hoặc không thể xác định đúng tỷ số truyền và thời điểm chuyển số. Hậu quả là quá trình chuyển số có thể bị giật cục, trì hoãn, hoặc hộp số bị kẹt ở một cấp số duy nhất (limp mode). Chức năng kiểm soát hành trình (cruise control) cũng có thể bị vô hiệu hóa do cần tín hiệu tốc độ chính xác để hoạt động. Đèn báo lỗi hộp số hoặc đèn kiểm tra động cơ (Check Engine) thường sẽ sáng lên khi có vấn đề với cảm biến hộp số.

Cảm biến báo mòn má phanh

Cảm biến báo mòn má phanh là một bộ cảm biến hữu ích, mặc dù không bắt buộc và thường chỉ xuất hiện trên các dòng xe cao cấp hoặc xe châu Âu. Cảm biến này được thiết kế để cảnh báo người lái khi má phanh đã bị mòn đến mức cần được thay thế. Cảm biến báo mòn có thể là một hoặc nhiều dây dẫn nhỏ được tích hợp trực tiếp vào lớp vật liệu ma sát của má phanh hoặc gắn trên tấm đế của má phanh, ở vị trí tiếp xúc với đĩa phanh khi má phanh bị mòn tới ngưỡng giới hạn.

Trang bị cảm biến báo mòn má phanh giúp nâng cao độ an toàn cho xe ô tô

Nguyên lý hoạt động của cảm biến báo mòn má phanh khá đơn giản, đặc biệt là loại phổ biến sử dụng dây dẫn. Dây dẫn này được đặt sao cho khi má phanh bị mòn đến một độ dày nhất định, dây sẽ tiếp xúc với đĩa phanh (làm bằng kim loại dẫn điện) và bị đứt hoặc tạo thành một mạch điện kín (tùy loại cảm biến). Sự thay đổi trạng thái của mạch điện này được gửi tín hiệu về ECU hoặc mô-đun phanh.

Khi hệ thống điều khiển nhận được tín hiệu từ cảm biến báo mòn cho thấy má phanh đã mòn đến giới hạn, nó sẽ kích hoạt đèn báo mòn má phanh trên bảng táp-lô. Đèn báo này là lời cảnh báo trực tiếp cho người lái rằng má phanh của một hoặc nhiều bánh xe cần được kiểm tra và thay thế trong thời gian sớm nhất.

Việc trang bị cảm biến báo mòn má phanh giúp nâng cao mức độ an toàn cho xe. Má phanh bị mòn quá giới hạn sẽ làm giảm hiệu quả phanh đáng kể, kéo dài quãng đường phanh và có thể gây hư hại cho đĩa phanh (do tấm đế kim loại của má phanh cọ xát trực tiếp với đĩa). Nếu không được phát hiện và thay thế kịp thời, má phanh mòn có thể dẫn đến các tình huống nguy hiểm khi tham gia giao thông. Cảm biến báo mòn giúp người lái chủ động hơn trong việc bảo dưỡng hệ thống phanh, đảm bảo xe luôn có khả năng giảm tốc tối ưu.

Các loại cảm biến khác trên xe ô tô

Ngoài các nhóm cảm biến trên ô tô liên quan trực tiếp đến động cơ và các hệ thống vận hành chính, còn có nhiều thiết bị cảm biến khác đóng góp vào sự tiện nghi, an toàn và các chức năng đặc biệt của xe. Mặc dù có thể không ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất động cơ như các cảm biến đã kể trên, nhưng chúng lại rất quan trọng đối với trải nghiệm và sự an toàn tổng thể khi sử dụng xe.

Cảm biến lượng nhiên liệu còn lại trong bình

Cảm biến lượng nhiên liệu là một cảm biến quen thuộc với mọi người lái xe, có nhiệm vụ đo lường mức xăng hoặc dầu còn lại trong bình nhiên liệu. Cảm biến này thường được tích hợp trong cụm bơm nhiên liệu đặt bên trong bình xăng. Nó sử dụng một phao nổi trên bề mặt chất lỏng và một biến trở hoặc cảm biến từ để xác định vị trí của phao, từ đó suy ra mức nhiên liệu.

Tín hiệu từ cảm biến nhiên liệu được gửi về bộ điều khiển và hiển thị dưới dạng kim chỉ hoặc vạch báo trên đồng hồ nhiên liệu trên bảng táp-lô. Thông tin này giúp người lái biết được lượng nhiên liệu còn lại để có kế hoạch đổ xăng/dầu kịp thời, tránh tình trạng hết nhiên liệu giữa đường. Ở một số hệ thống giám sát xe chuyên nghiệp (như trong các doanh nghiệp vận tải), tín hiệu từ cảm biến nhiên liệu còn được kết hợp với dữ liệu định vị để theo dõi mức tiêu hao và phát hiện các thất thoát nhiên liệu bất thường.

Cảm biến lùi (cảm biến khoảng cách)

Cảm biến lùi, còn gọi là cảm biến khoảng cách hoặc cảm biến hỗ trợ đỗ xe, là một tính năng an toàn phổ biến giúp người lái dễ dàng hơn khi lùi xe và đỗ xe trong không gian hẹp. Các cảm biến lùi thường được bố trí ở cản sau của xe, đôi khi cả ở cản trước hoặc hai bên sườn.

Có hai loại công nghệ chính được sử dụng cho cảm biến lùi: cảm biến siêu âm (Ultrasonic) và cảm biến điện từ (Electromagnetic). Cảm biến siêu âm phát ra sóng âm và lắng nghe sóng phản xạ lại từ vật cản, tính toán khoảng cách dựa trên thời gian sóng đi và về. Cảm biến điện từ tạo ra một trường điện từ xung quanh cản xe và phát hiện sự thay đổi của trường này khi có vật cản kim loại tiến lại gần. Khi cảm biến phát hiện có vật cản trong phạm vi hoạt động (thường từ vài centimet đến vài mét), nó sẽ gửi tín hiệu về bộ điều khiển. Hệ thống sẽ phát ra âm thanh cảnh báo (tiếng “bíp”) trong khoang lái, tần suất tiếng bíp tăng dần khi xe tiến gần vật cản, giúp người lái nhận biết khoảng cách và kịp thời phanh hoặc điều chỉnh lái để tránh va chạm.

Cảm biến áp suất bình chứa dầu (hệ thống ABS và trợ lực lái điện)

Cảm biến áp suất dầu phanh, đôi khi được gọi là cảm biến áp suất trong hệ thống thủy lực phanh, là một thiết bị cảm biến quan trọng trong các hệ thống phanh hiện đại, đặc biệt là hệ thống chống bó cứng phanh ABS và một số hệ thống trợ lực lái điện sử dụng thủy lực. Cảm biến này thường được lắp đặt ở vị trí chiến lược trong hệ thống thủy lực phanh, ví dụ như trên bộ chia dầu hoặc gần mô-đun ABS.

Nhiệm vụ của cảm biến áp suất dầu phanh là đo lường áp suất của dầu phanh trong hệ thống. Dữ liệu áp suất này được sử dụng bởi hệ thống điều khiển ABS để theo dõi áp lực phanh đang tác động lên từng bánh xe và điều chỉnh áp lực đó khi cần thiết để ngăn ngừa bó cứng. Trong các hệ thống trợ lực lái điện (ví dụ: EHPS – Electro-Hydraulic Power Steering) sử dụng bơm thủy lực được điều khiển bằng điện, cảm biến áp suất này có thể giúp hệ thống điều khiển xác định tải trọng trên hệ thống lái để điều chỉnh mức độ hỗ trợ trợ lực phù hợp. Quan trọng hơn, cảm biến áp suất này cũng có thể phát hiện sự cố rò rỉ dầu phanh hoặc giảm áp suất bất thường trong hệ thống và gửi tín hiệu cảnh báo về bảng táp-lô, giúp người lái nhận biết sớm nguy cơ mất phanh.

Cảm biến vị trí bàn đạp ga và phanh

Trên các xe sử dụng công nghệ “drive-by-wire” (điều khiển bằng dây điện) thay vì dây cáp cơ khí cho bướm ga, cảm biến vị trí bàn đạp ga đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Cảm biến này thường được bố trí ngay tại cụm bàn đạp chân ga trong khoang lái. Nó có cấu tạo tương tự như cảm biến vị trí bướm ga (TPS), sử dụng biến trở hoặc công nghệ hiệu ứng Hall để đo góc nhấn của bàn đạp.

Cảm biến vị trí bàn đạp ga hỗ trợ tăng tốc động cơ xe ô tô

Khi người lái nhấn bàn đạp ga, cảm biến vị trí bàn đạp ga sẽ đo độ sâu nhấn và gửi tín hiệu điện áp tương ứng về ECU (hoặc PCM). Thay vì trực tiếp kéo dây cáp để mở bướm ga, ECU sẽ phân tích tín hiệu từ cảm biến bàn đạp ga (kết hợp với các cảm biến khác) để xác định mức độ yêu cầu công suất của người lái. Dựa trên đó, ECU sẽ điều khiển mô-tơ điện của bướm ga để mở lá bướm ga một góc phù hợp, điều chỉnh lượng nhiên liệu phun và thời điểm đánh lửa để đáp ứng yêu cầu tăng tốc. Trên một số xe, cũng có cảm biến vị trí bàn đạp phanh để hệ thống điều khiển biết khi nào người lái đang đạp phanh, thông tin này được sử dụng cho các hệ thống như hỗ trợ phanh, điều khiển động cơ (ví dụ: cắt ga khi đạp phanh), và đèn phanh.

Cảm biến túi khí trước

Cảm biến túi khí trước là một thành phần thiết yếu của hệ thống an toàn thụ động SRS (Supplemental Restraint System – Hệ thống hạn chế bổ sung), hay còn gọi là hệ thống túi khí. Cảm biến này được thiết kế để phát hiện va chạm từ phía trước và đánh giá mức độ nghiêm trọng của va chạm. Cảm biến túi khí thường được đặt ở các vị trí chiến lược ở phía trước xe, ví dụ như trên khung gầm, dầm giảm chấn, hoặc gần két nước làm mát.

Chức năng chính của cảm biến túi khí trước là đo lường gia tốc giảm tốc đột ngột của xe trong trường hợp xảy ra va chạm. Khi xe va chạm vào vật cản, gia tốc giảm tốc sẽ thay đổi đột ngột. Cảm biến này sẽ ghi nhận sự thay đổi này và gửi dữ liệu về mô-đun điều khiển túi khí (SRSCM – Supplemental Restraint System Control Module). SRSCM sẽ phân tích dữ liệu từ cảm biến này (và các cảm biến khác như cảm biến trọng lượng ghế ngồi, vị trí dây đai an toàn) để xác định xem va chạm có đủ nghiêm trọng để kích hoạt túi khí hay không. Nếu va chạm vượt ngưỡng an toàn được thiết lập, SRSCM sẽ gửi tín hiệu đến các bộ kích nổ túi khí, khiến túi khí bơm phồng rất nhanh để bảo vệ người ngồi trên xe khỏi va đập mạnh vào các bộ phận bên trong khoang lái. Sự hoạt động chính xác và đáng tin cậy của cảm biến túi khí là cực kỳ quan trọng để đảm bảo túi khí bung đúng lúc và đúng cách.

Cảm biến quang cho hệ thống đèn pha tự động

Cảm biến quang, hay cảm biến ánh sáng, là một bộ cảm biến đơn giản nhưng tiện lợi, thường là một phần của hệ thống đèn pha tự động (Auto Headlights). Cảm biến này thường được đặt trên táp-lô, gần kính chắn gió, hoặc tích hợp vào cụm gương chiếu hậu trong xe.

Chức năng của cảm biến quang là đo cường độ ánh sáng môi trường xung quanh xe. Khi ánh sáng ban ngày giảm xuống dưới một ngưỡng nhất định (ví dụ: khi trời tối, đi vào hầm, hoặc thời tiết xấu), cảm biến sẽ gửi tín hiệu về hệ thống điều khiển đèn. Hệ thống điều khiển sẽ tự động bật đèn pha (và các đèn chiếu sáng khác như đèn hậu, đèn sương mù tùy cấu hình) để cải thiện tầm nhìn cho người lái và giúp các phương tiện khác dễ dàng nhìn thấy xe. Ngược lại, khi ánh sáng môi trường đủ sáng trở lại, cảm biến sẽ báo hiệu để hệ thống điều khiển tự động tắt đèn.

Hệ thống đèn pha tự động sử dụng cảm biến quang mang lại sự tiện lợi cho người lái, không cần nhớ bật/tắt đèn thủ công. Quan trọng hơn, nó góp phần tăng cường an toàn giao thông bằng cách đảm bảo đèn xe luôn sáng trong điều kiện thiếu sáng, giúp người lái duy trì tầm nhìn tốt và các phương tiện khác nhận diện xe dễ dàng hơn, đặc biệt là vào lúc hoàng hôn hoặc bình minh khi ánh sáng yếu.

Các loại cảm biến trên ô tô đóng vai trò như các giác quan của xe, cung cấp dữ liệu cần thiết cho bộ não điện tử (ECU) để điều khiển mọi hoạt động từ động cơ đến các hệ thống an toàn. Việc hiểu rõ chức năng và tầm quan trọng của các thiết bị cảm biến này giúp chủ xe nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường và có phương án kiểm tra, sửa chữa kịp thời, đảm bảo xe luôn vận hành an toàn và hiệu quả.

Các câu hỏi thường gặp về cảm biến ô tô

Cảm biến ô tô có vai trò gì trong việc vận hành xe?
Các cảm biến trên ô tô là “mắt” và “tai” của hệ thống điều khiển (ECU). Chúng thu thập dữ liệu về các thông số vận hành (tốc độ, nhiệt độ, áp suất, vị trí…) và môi trường xung quanh, cung cấp thông tin cần thiết để ECU tính toán, đưa ra lệnh điều khiển tối ưu cho động cơ, hộp số, hệ thống phanh, túi khí và các hệ thống khác.
Làm sao để biết một cảm biến trên xe bị lỗi?
Dấu hiệu phổ biến nhất là đèn báo lỗi trên bảng táp-lô sáng lên (ví dụ: đèn Check Engine, đèn ABS, đèn túi khí, đèn TPMS). Ngoài ra, xe có thể có các triệu chứng bất thường như khó khởi động, động cơ chạy không êm, công suất yếu, tăng tốc kém, tốc độ không tải không ổn định, hoặc tăng mức tiêu hao nhiên liệu.
Đèn Check Engine sáng có luôn báo hiệu cảm biến bị lỗi không?
Đèn Check Engine (đèn báo kiểm tra động cơ) sáng là tín hiệu từ ECU cho biết có một lỗi nào đó trong hệ thống quản lý động cơ hoặc các hệ thống liên quan đến khí thải. Lỗi này rất thường liên quan đến một hoặc nhiều cảm biến động cơ (như CKP, CPS, MAF, MAP, IAT, ECT, Oxygen Sensor), nhưng cũng có thể do các bộ phận khác như bugi, bô-bin, kim phun, hoặc hệ thống khí xả. Cần kiểm tra bằng máy chẩn đoán để xác định mã lỗi chính xác.
Có thể tự kiểm tra hoặc thay thế cảm biến ô tô tại nhà không?
Đối với một số cảm biến đơn giản và dễ tiếp cận (ví dụ: cảm biến nhiệt độ khí nạp, cảm biến oxy ở vị trí dễ tháo lắp), người có kiến thức kỹ thuật cơ bản và dụng cụ phù hợp có thể tự kiểm tra hoặc thay thế. Tuy nhiên, nhiều cảm biến khác yêu cầu tháo lắp phức tạp, cần dụng cụ chuyên dụng, và việc thay thế đôi khi cần hiệu chỉnh lại trong hệ thống điều khiển. Tốt nhất là đưa xe đến các gara uy tín như Ô tô Dung Bắc để được kiểm tra và sửa chữa chuyên nghiệp.
Việc bảo dưỡng định kỳ có giúp kéo dài tuổi thọ cảm biến không?
Việc bảo dưỡng định kỳ hệ thống động cơ và các bộ phận liên quan có thể gián tiếp giúp cảm biến ô tô hoạt động ổn định hơn. Ví dụ, vệ sinh bầu lọc gió định kỳ giúp cảm biến MAF/IAT tránh bị bám bẩn. Sử dụng nhiên liệu và dầu nhớt chất lượng tốt giúp giảm tích tụ cặn bẩn, bảo vệ cảm biến oxy và các cảm biến động cơ khác. Kiểm tra hệ thống dây điện và giắc cắm cũng giúp đảm bảo tín hiệu từ cảm biến được truyền về ECU liên tục.
Chi phí sửa chữa hoặc thay thế cảm biến ô tô có đắt không?
Chi phí thay thế cảm biến phụ thuộc vào loại cảm biến và dòng xe. Một số cảm biến đơn giản như cảm biến nhiệt độ hoặc cảm biến oxy có thể có giá phải chăng. Tuy nhiên, các cảm biến phức tạp hơn hoặc tích hợp vào các cụm lớn hơn (ví dụ: cảm biến áp suất lốp gắn trong van) có thể có chi phí cao hơn. Quan trọng là chi phí chẩn đoán và công thợ sửa chữa cũng cần được tính đến.
Sự khác biệt chính giữa cảm biến MAF và MAP là gì?
Cả hai cảm biến đều đo lường thông tin về khí nạp, nhưng cảm biến MAF (Mass Air Flow) đo khối lượng không khí thực tế đi vào, trong khi cảm biến MAP (Manifold Absolute Pressure) đo áp suất chân không (áp suất tuyệt đối) trong đường ống nạp. ECU sử dụng dữ liệu từ MAF để tính toán lượng nhiên liệu chính xác dựa trên khối lượng không khí, trong khi sử dụng dữ liệu từ MAP (kết hợp tốc độ động cơ) để ước tính lượng không khí dựa trên mật độ không khí trong đường ống nạp. Một số xe chỉ sử dụng MAF, một số chỉ sử dụng MAP, và một số sử dụng cả hai để kiểm tra chéo.
Cảm biến áp suất lốp TPMS hoạt động dựa trên nguyên lý nào?
Hệ thống TPMS trực tiếp sử dụng cảm biến gắn trong mỗi lốp để đo áp suất và nhiệt độ. Cảm biến này truyền dữ liệu không dây đến bộ nhận tín hiệu trung tâm. Bộ nhận tín hiệu xử lý dữ liệu và hiển thị thông tin lên màn hình trong xe, đồng thời cảnh báo người lái khi phát hiện áp suất hoặc nhiệt độ bất thường. Hệ thống TPMS gián tiếp thì không có cảm biến riêng trong lốp, thay vào đó sử dụng dữ liệu từ cảm biến tốc độ bánh xe của hệ thống ABS để phát hiện lốp bị xì hơi (khi xì hơi, đường kính lốp nhỏ lại, làm bánh xe quay nhanh hơn các bánh khác khi di chuyển cùng tốc độ).

Tóm lại, việc hiểu rõ về các loại cảm biến trên ô tô và chức năng của chúng là rất cần thiết cho bất kỳ chủ xe nào. Từ việc tối ưu hóa hiệu suất động cơ đến đảm bảo an toàn khi vận hành, các thiết bị cảm biến này đóng vai trò trung tâm trong các hệ thống điều khiển hiện đại. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu lỗi và tiến hành kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ tại các cơ sở uy tín sẽ giúp xe của bạn luôn hoạt động ổn định và an toàn. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về cảm biến ô tô hoặc cần tư vấn, hãy liên hệ với Ô tô Dung Bắc để nhận được sự hỗ trợ chuyên nghiệp.